Gluten ve Yaygın Alerjen Gıdalar

Besin alerjisi, gıda intoleransı ve çölyak hastalığı için henüz bir tedavi bulunamamıştır. Bu tıbbi durumların kesin çözümü semptomlar gösterdiğiniz besinlerden uzak durmaktır. Hayatta kalma rehberimiz size ömür boyu sürecek bu diyetinizde yardımcı olmak için hazırlandı.

Yaygın alerjenlerden vazgeçmek, arzuladığınız tadı veya dokuyu kaybettiğimiz anlamına gelmez. Size güvenli ve lezzetli yiyecekler sunmak için içeriklerimizle yaratıcılığımızı ortaya koyuyoruz. En yaygın 8 alerjen besin barındırmayan ürünlerimizi incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gluten

Gluten aşağıdaki tahıllarda bulunur:

• Arpa(Malt)
• Çavdar
• Buğday

Gluten yaygın bir alerjen olarak kabul edilir bu yüzden ambalajlar üzerinde belirtilmelidir. Ama açıkça belirtmek gerekmez genelde ambalajın arka tarafındaki ufak yazılarda görürüz "Eser miktarda glüten içerir" ibaresini.

Buğday içermemesi, bir gıdanın mutlaka glütensiz olduğu anlamına gelmez. Arpa veya çavdar gibi başka glüten kaynakları içerebilir.

Malt aroması ve malt sirkesi arpadan elde edilebilir ve glütensiz bir diyette tüketilmemelidir. Bazı tahıllar aroma olarak arpa maltı kullanır, bu nedenle etiketleri dikkatlice okuduğunuzdan emin olun.

Glutensiz bir diyette yulaf tüketmenin güvenliği konusunda görüşler farklıdır. Tüketmeden önce doktorunuza danışın.

Buğday Alerjisi

Buğday içermeyen ürünlerinde gluten içeren çavdar ve arpa bulunabilir veya hava yoluyla gluten içeren urunlerın parçacıkları bulaşmış olabilir. Şiddetli gluten alerjeniz varsa eğer sertifikalı glutensiz bir tesiste üretilen ürünleri tüketmeye özen gösterin.

Buğday içermeyen ürünler, glütensiz olmadıkları anlamına gelen arpa veya çavdar içerebilir.

Şiddetli buğday alerjiniz varsa, havadaki buğday parçacıklarından çapraz bulaşma riskini en aza indirmek için sertifikalı glütensiz bir tesiste üretilen ürünleri arayın.

Soya sosu, söğüş, gofretler, çorbalar, soslar, saç bakımı ve bazı cilt bakım ürünleri gibi yaygın gıdalar/ürünler buğday içerir.

İçeriğinde buğday varlığını gösteren terimler:

Galeta unu, Bulgur, Tahıl özü, Kuskus, Durum (durum unu, makarnalık buğday), Siyez, Emmer, Farina, Un (çok amaçlı, kek, zenginleştirilmiş, graham, yüksek protein, yüksek glüten, hamur işi), Kamu, İrmik, Yazımlı, Filizlenmiş buğday, Tritikale, Buğday (marka, tohum, gluten, çimen, malt, nişasta), Tam buğday meyveleri

Süt Alerjisi

Soya, pirinç, badem, kenevir ve yulaf sütü gibi pek çok süt ürünü olmayan süt alternatifi vardır. Tüketmeden önce daima etiketleri okuyun.

Kazein, sütte bulunan proteindir. Glutensiz, kazeinsiz bir diyet süt içermez.

İçeriğinde süt varlığını gösteren terimler:

• Süt, süt katıları, yağsız süt katıları, süt tozu
• Yoğurt, kefir
• Kesilmiş sütün suyu
• Krem şanti, ekşi krema, krem şanti
• Laktoz, laktalbümin, laktoglobulin, hidrolizatlar
• Peynir, krem peynir, süzme peynir
• Tereyağı, yapay tereyağı aroması, tereyağı, ghee
• Ayran, ayran katıları
• Kazein, kazeinat, sodyum kazeinat, peynir mayası kazein, hidrolize kazein

Ağaç Fındığı Alerjisi

Pesto sosu tipik olarak çam fıstığı içerir ve ağaç fıstığı alerjisi olan herkes tarafından kaçınılmalıdır.

Kuruyemişlerden kaynaklanan çapraz kontaminasyonun meydana gelebileceği yerlerden veya durumlardan kaçının (örn. bakkallar, dondurmacılar, salata barları, kahve öğütücülerdeki dökme kutular). En yüksek güvenlik güvencesi için kabuklu yemiş yasaklı bir tesiste üretilen ürünleri arayın.

"Ağaç fındığı" terimi, aşağıdaki yaygın olarak bilinen kuruyemişlerin tümünü kapsar:

• Badem
• Brezilya fındığı
• Kaju fıstığı
• Kestane
• Fıstık/fındık
• Macadamia fıstığı
• Pikan cevizi
• Çam fıstığı, pinoli, pignoli, pinon
• Antep fıstığı
• Ceviz

Yumurta Alerjisi

Hollandez ve bernez gibi birçok sos ve kremalı soslar (Sezar, mayonez, tartar) baz olarak yumurta kullanır. Yumurta genellikle fırınlanmış ürünlerde parlak görünmelerini sağlamak için kullanılır.

Bazı aşılar yumurta alerjisi olan kişiler için güvenli olmayabilir. Olası riskleri gözden geçirmek için sağlık uzmanınızla konuşun.

Yumurtasız yemek yapmak zor olabilir. Tariflerde, gereken her yumurta için aşağıdakileri kullanmayı deneyin:

1 yemek kaşığı keten unu 3 yemek kaşığı su ile 2-3 dakika köpük köpük olana kadar çırpın; tarifine göre karışımı ekleyin.

Bu terimler/içerikler yumurtaların varlığını gösterir:

• Albümin
• Yumurta (protein, beyaz, kurutulmuş, toz, yumurta sarısı)
• Globulin
• Lesitin
• Livetin, lizozim
• Mayonez
• Beze
• Ovalbümin
• Ovomukoid
• Ovomüsin
• Vitellin, ovovitellin

Soya Alerjisi

Birçok popüler enerji barı ve tahıl, ilave protein için soya tozu içerir.

Soya genellikle işlenmiş şarküteri etlerinde bir lezzet arttırıcı olan hidrolize soya proteini formunda bulunur.

Birçok et alternatif ürünü soya proteininden yapılır.

Soya lesitini, gıdalarda emülgatör, stabilizatör ve antioksidan olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bu terimler/içerikler soyanın varlığını gösterir:

• Olgunlaşmamış soya fasülyesi
• Hidrolize soya proteini
• Miso (fermente soya)
• Natto
• Shoyu
• Soya lifi, un, irmik, fındık, toz
• Soya yağı, peynir, dondurma, süt, yoğurt
• Soya proteini izolatı
• Soya sosu
• Tamari
• Tempe
• Dokulu soya unu (TSF), dokulu soya proteini (TSP), dokulu bitkisel protein (TVP)
• Tofu (ipek, sert, kurutulmuş)
• Soya lesitini

Balık Alerjisi

Worcestershire sosu, Sezar salatası ve Sezar sosu tipik olarak hamsi içerir.

Tay, Vietnam ve Filipin dahil olmak üzere bazı Asya mutfakları, tatlandırıcı bir bileşen olarak balık sosu kullanır. Balık/kabuklu deniz ürünleri alerjisi olan kişiler, çapraz bulaşma riski nedeniyle Asya restoranlarında yemek yerken dikkatli olmalıdır.

Taklit yengeç (surimi) beyaz balıktan yapılır. Kabuklu deniz ürünleri alerjisi olanlar için güvenli olabilir, ancak balık alerjisi olanlar tarafından kaçınılmalıdır.

"Balık" terimi tüm "yüzgeçli" balıkları kapsar.

Kabuklu Deniz Ürünleri Alerjisi

Deniz ürünleri - yer fıstığı ve ağaç yemişleriyle birlikte - potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyon olan anafilaksinin en yaygın tetikleyicileridir.

Genel olarak, "kabuklu deniz ürünleri" hem kabuklu deniz hayvanlarını hem de kabuklu yumuşakça deniz hayvanlarını tanımlamak için kullanılabilir.

Bu terimler/içerikler kabuklu deniz ürünlerinin varlığını gösterir:

Kabuklular:

• Yengeç
• Kerevit, kerevit, ecrevisse
• Istakoz, kerevit, kerevit, scampi, mercan,
• Tomalley
• Karides

Yumuşakçalar:

• Deniz kulağı
• Deniz tarağı
• Kum midyesi
• Midye
• Ahtapot
• İstiridye
• Tarak
• Salyangoz
• Kalamar

Yukarıdaki alerjen besinler dahil en yaygın 8 alerjen besini içermeyen Semillas Alerji Dostu Atıştırmalıklara göz atmak için tıklayınız.

BESİN ALERJİSİ

Besin alerjisi milyonlarca insanı ilgilendiren ciddi bir tıbbi durumdur. Vücudun bağışıklık sistemi belirli bir gıdada bulunan proteine ​​​​cevaben bir antikor (IgE) ürettiğinde bir gıda alerjisi meydana gelir.

Gıda alerjisi olan kişiler tetikleyici gıdalara maruz kaldıklarında, semptomlar rahatsızlıktan (kaşıntı, egzama, mide rahatsızlığı, baş ağrısı, tıkanıklık) yaşamı tehdit eden (ağız, boğaz veya dilin şişmesi, kurdeşen, nefes almada zorluk) kadar değişebilir. Semptomlar hemen ortaya çıkabilir veya dakikalar veya saatler gecikebilir.

Gıda alerjisi tanısı alerji uzmanları tarafından belirli diyet ve testlerle teşhis edilebilir. Çoğu insan çocukluk döneminde gıda alerjisine maruz kalır ve atlatır. Fakat besin alerjileri yetişkin insanlarda da ortaya çıkmaktadır.

GIDA İNTOLERANSI

Gıda intoleransı genellikle belirli gıdaların sindirilememesi veya emilmemesi neden olur. Gıda intoleransı rahatsızlığa (gastrointestinal sıkıntı, baş ağrısı, yorgunluk) yol açan olumsuz bir fizyolojik tepkiye neden olsa da bağışıklık sistemini tetiklemediği için yaşamı tehdit etmez.

Semptomlar değişken olduğundan ve ortaya çıkması üç gün kadar sürebildiğinden, gıda intoleransının teşhis edilmesi zor olabilir. Eliminasyon diyetleri ve özel testler tanı için en sık kullanılan yöntemlerdir.

ÇÖLYAK HASTALIĞI

Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın kişilerde glüten alımının tetiklediği otoimmün bir durumdur. Türkiye'de her 100 kişiden 1'nin Çölyak Hastası olduğu tahmin edilmektedir. Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan proteindir. Çölyak hastalığı olan biri glüten tükettiğinde, bağışıklık sistemi besinlerin emilimini etkileyen ince bağırsağa saldırır.

Kilo kaybı ve kabızlıktan depresyon ve anemiye kadar hastalıkla ilişkili 300'den fazla semptom vardır. Şu anda, çölyak hastalığı için bilinen tek tedavi, ömür boyu glütensiz bir diyete sıkı sıkıya bağlı kalmaktır. Glutensiz bir diyet uygulamak, mevcut bağırsak hasarını iyileştirir, daha fazla hasarı önler ve bağırsak bariyerini (villus) sağlıklı bir duruma döndürür.

Çölyak hastalığı, bir antikor (kan) testi ile teşhis edilir. Testler pozitifse ve semptomlar çölyak hastalığını düşündürürse, doktor tanıyı ince bağırsağın endoskopik biyopsisi ile doğrular.

GLÜTEN NEDİR?

Gluten, buğday, arpa ve çavdarda ve bunların türevlerinde bulunan belirli protein türlerinin genel adıdır. Gluten ekmeklerde, makarnalarda ve unlu mamullerde yaygın olarak bulunur, ancak soya sosu, meyan kökü, bira, işlenmiş etler, kozmetik ürünler ve ilaçlar gibi ürünlerde de bulunabilir.

Glutensiz bir diyette bu bileşenlere izin verilmez: Buğday (durum, farina, graham, kamut, irmik, kavuzlu), çavdar, arpa ve tritikale (buğday ve çavdarın melezi). Malt aroması ve malt sirkesi arpadan elde edilebilir ve bundan da kaçınılmalıdır.

Kabul edilebilir bazı glutensiz tahıllar ve unlar pirinç, mısır, patates, tapyoka, fasulye, garfava (nohut ve bakla karışımı), sorgum, kinoa, darı, karabuğday, ararot, amaranth ve teff'tir.

ETİKET OKUMAYI ÖĞREN

Gıda etiketlerini dikkatlice okumak ve yorumlamak, özel beslenme ihtiyaçları olan kişilerin güvenli ve sağlıklı gıda seçimleri yapmalarını sağlamak için geliştirmeleri gereken kritik bir beceridir. İşte başlamanıza yardımcı olacak bazı bilgiler.

Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği

Türk Gıda Kodeksine göre içerisinde alerjen gıda bulunduran ürünler bunları belirtmelidir. "Eser miktarda glüten içerir" ibaresini çoğumuz görmüşüzdür. Bileşen listesi bulundurma zorunluluğu bulunmayan gıdalarda alerji veya intoleransa yol açan madde veya ürün “…. içerir” şeklinde belirtilir. TGK kılavuzu için tıklayınız.

ÖZEL ÜRETİM ALANI

Özel bir üretim alanı, bir ürünün belirli bir alerjenden (tipik olarak ağaç yemişleri veya yer fıstığı) ve/veya glüten içermeyen bir tesiste üretildiği anlamına gelir. Özel tesisler tüketicilere gıdaların güvenli ve çapraz kontaminasyon içermediğine dair en yüksek düzeyde güvence sunar. Sorularınız varsa, ürünün nerede ve nasıl yapıldığını belirlemek için üreticiyle iletişime geçin.

Alerji dostu ve herkes için sağlıklı, lezzetli ve harika yiyecekler yapmak en başından beri bizim görevimiz olmuştur. Alerji dostu olmak için yaptıklarımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Buğdaysız ve Glütensiz Aynı Anlama Gelmez

Buğdaysız bir ürün glüten içeren başka gıdaları (arpa veya çavdar) barındırabileceği unutulmamalıdır.

YARARLI LİNKLER

Çölyak Hastalığı: https://www.colyak.org.tr/

Besin Alerjisi ve diğer alerjiler: https://www.aid.org.tr/